Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri oluşturuyor. 3600, 4.500 ve 5400 prim günü üzerinden şekillenen sistemlerle, bazı şartları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları tekrar düzenleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden kısmi emeklilik imkânı sağlanıyor. Yaş ve sigortalılık süresi dikkate alınarak hazırlanan bu modeller, daha kısa sürede emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için çeşitli gün sayısıyla erken emeklilik yolları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak belirleniyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sağlıyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için erken emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek kısmi emeklilik koşulları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, malulen emeklilik gibi özel hakları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.