Cumhurbaşkanının ölümü, ekonomik sıkıntıların yaşandığı ülkede sosyal ve siyasi baskının arttığı, dini liderlerle toplum arasındaki krizin derinleştiği bir döneme denk geldi.
İran'da meydana gelen helikopter kazasında Dışişleri Bakanı ve yedi kişiyle birlikte hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi anısına Tebriz'de düzenlenen törene binlerce kişi katıldı.
İran bayrağına sarılı ve beyaz çiçeklerle süslenen tabutları taşıyan araç kalabalığın arasından geçerken, Reisi başta olmak üzere çok sayıda kişi kazada hayatını kaybedenlerin portrelerini taşıdı.
Uzmanlar, devlet televizyonunda yayınlanan yas filminde kalabalığın diğer resmi cenazelere göre daha az olduğu gerçeğini gözden kaçırmadı.
Lider için 5 günlük yas ilan edilen ülkede, öldürülen Devrim Muhafızları üst düzey komutanı Kasım Süleymani'nin cenazesine Lider'den çok daha büyük bir kalabalığın toplandığı iddia edildi. Amerika Birleşik Devletleri tarafından 2020'de Irak'a düzenlenen füze saldırısında.
Daha derin kriz
Cumhurbaşkanının ölümü, ekonomik sıkıntıların yaşandığı ülkede sosyal ve siyasi baskının arttığı, dini liderlerle toplum arasındaki krizin derinleştiği bir döneme denk geldi.
Mart ayındaki parlamento seçimlerine katılım çok düşük bir seviyede (%41) gerçekleşirken, sandıklardaki “kızgınlığın” 28 Haziran'da yapılması planlanan erken cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de devam etmesi bekleniyor.
Bu kırgınlığın temel nedeni, 2022 yılında gözaltında hayatını kaybeden Mahsa Amini'nin protestolarına yönelik sert baskıya yol açan ve toplu gözaltılara, hatta infazlara yol açan devlet baskısıdır.
Kötüleşen yaşam standartları ve yaygın yolsuzluğa karşı halkın öfkesi de birçok İranlının oy vermemesinin önemli bir nedeni.
Bazı analistler, milyonlarca insanın İran'ı yöneten din adamlarının Amerikan yaptırımları, kötü yönetim ve yolsuzluğun birleşiminden kaynaklanan ekonomik krizi çözebileceğine dair umudunu kaybettiğini söylüyor.
Yeni başkan, yeni politikalar?
Halkın kendisine yönelik tepkisinin bir diğer nedeni de liderin, “akıl hocası” olarak gösterilen dini lider Ayetullah Ali Hamaney'in iktidarı pekiştirme, muhaliflere baskı yapma, muhaliflere karşı sert tavır alma gibi politikalarını sıkı bir şekilde uygulamasıdır. nükleer anlaşma. .
Ancak seçim yarışına katılacak diğer adayların Reisi'den farklı bir politika izlemesi pek olası görünmüyor. Çünkü bu adayların öncelikle muhafazakar yetkilileri dahi ortadan kaldırdığı bilinen Koruyucular Konseyi tarafından incelenmesi gerekiyor. Bu da siyasetin genel yönünü değiştirme ihtimalinin neredeyse imkansız olduğu anlamına geliyor.
Analistler, 85 yaşındaki Hamaney'in ölümü halinde halefi olacağı düşünülen Reisi'nin ölümü nedeniyle halefiyet konusunda “büyük bir belirsizlik ve rekabet” yaşandığına da dikkat çekiyor.